Η απόκτηση ή η διατήρηση του ιδανικού βάρους είναι μια συνεχόμενη προσπάθεια για ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων. Αφήνοντας πίσω τα αυστηρά στερεότυπα ομορφιάς της δυτικής κοινωνίας, ας επικεντρωθούμε στο κομμάτι που αφορά την υγεία. Κανένας γιατρός δεν θα διαφωνήσει στο γεγονός ότι οι διατροφικές συνήθειες και το σωματικό βάρος μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά την υγεία μας. Στη ρύθμιση, λοιπόν, και την διατήρηση του βάρους μας, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο, με έναν από τους κορυφαίους να ακούσει στο όνομα «μεταβολισμός». “Τι είναι ο μεταβολισμός;” Ο μεταβολισμός είναι ένας όρος που όλοι έχουμε ακούσει αλλά πολλοί δεν έχουμε κατανοήσει πλήρως. Αν θέλουμε να κάνουμε μια απόπειρα να τον εξηγήσουμε, θα λέγαμε ότι ο μεταβολισμός είναι το σύνολο της ενέργειας που καταναλώνει ο οργανισμός μας για να καλύψει καταρχήν τις ζωτικές του λειτουργίες (όπως είναι η αναπνοή, η λειτουργία της καρδιάς κλπ.), και κατά δεύτερον τις βασικές, καθημερινές μας λειτουργίες (όπως είναι το περπάτημα). Η ενέργεια που καταναλώνεται είναι αυτή που παίρνουμε από το φαγητό μας και μοιράζεται στις παραπάνω λειτουργίες σε ποσοστό περίπου 60-40% ανάλογα τον οργανισμό.
Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει από τον παραπάνω ορισμό, είναι ότι αφού όλοι οι οργανισμοί κάνουν αυτές τις ίδιες ζωτικές ενέργειες και εν μέρει τις ίδιες βασικές ενέργειες, τότε γιατί ορισμένοι έχουν καλύτερο μεταβολισμό από κάποιους άλλους; Η απάντηση είναι ότι ο μεταβολικός ρυθμός μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς εσωτερικούς αλλά και εξωτερικούς παράγοντες και για αυτό διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο.”Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι:”
- Η ηλικία, αφού οι νεότεροι άνθρωποι έχουν πιο έντονο μεταβολισμό από τους μεγαλύτερους. Όσο αυξάνεται η ηλικία, ο μεταβολικός ρυθμός τείνει να μειώνεται και για αυτό συχνά παρατηρείται, αύξηση βάρους με το πέρασμα των χρόνων σε πολλούς ανθρώπους.
- Οι ορμόνες είναι ένας ακόμα σημαντικός ενδογενής παράγοντας που επηρεάζει τον μεταβολισμό σου. Η πιο σημαντική ορμόνη που ρυθμίζει τον μεταβολικό ρυθμό είναι η θυρονίνη που παράγεται από τον γνωστό σε όλους, θυροειδή αδένα. Τα προβλήματα με τον θυροειδή είναι πολύ συνηθισμένα στις ημέρες μας αλλά μπορούν να ρυθμιστούν με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Παράλληλα, όσον αφορά τις γυναίκες, συχνά ο μεταβολισμός μπορεί να επηρεαστεί από γυναικείες ορμόνες που αφορούν την έμμηνο ρήση ή την εγκυμοσύνη.
- Το ποσοστό λίπους στο σώμα μπορεί επίσης να έχει θετική ή αρνητική επιρροή στον μεταβολισμό. Όσο πιο λίγο είναι το ποσοστό λίπους στο σώμα τόσο πιο αυξάνεται ο μεταβολισμός και αντίστοιχα, όσο περισσότερο λίπος έχουμε, τόσο πιο αργός γίνεται ο μεταβολισμός μας.
- Ένας εξωγενής παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό και που πολλές φορές δεν περνάει από το μυαλό μας, είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος στην οποία είμαστε εκτεθειμένοι. Αυξημένη θερμοκρασία συνήθως συνεπάγεται με αυξημένο μεταβολικό ρυθμό και το αντίστροφο.
- Τέλος, μην ξεχνάμε ότι στον μεταβολισμό, όπως και στα περισσότερα πράγματα που συμβαίνουν στο σώμα μας, παίζει μεγάλο ρόλο η κληρονομικότητα. Για αυτό το λόγο δύο άτομα που μπορεί να μοιάζουν σε ηλικία, ύψος, βάρος και συνήθειες πολύ συχνά έχουν διαφορετικό μεταβολισμό.
“Τι μπορώ να κάνω για να αυξήσω τον μεταβολισμό μου; ” Ανά διαστήματα διαβάζουμε πολλά για θαυματουργούς τρόπους που ενεργοποιούν τον μεταβολισμό. Ο μεταβολισμός μας είναι πάντα ενεργός αλλά μπορεί να μην είναι όσο γρήγορος θέλουμε και το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει «θαυματουργός» τρόπος που θα τον αλλάξει από την μια μέρα στην άλλη. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να εντοπίσουμε τους παράγοντες που τον επιβραδύνουν και αντιμετωπίσουμε όσους από αυτούς μπορούμε, χωρίς να βάλουμε σε κίνδυνο την υγεία μας.
Πάμε, λοιπόν, να δούμε κάποια tips που μπορούν να συμβάλλουν στην διατήρηση ενός καλού μεταβολικού ρυθμού:
- Δώσε έμφαση στα γεύματά σου!
Είναι πολύ σημαντικό να έχεις σταθερά γεύματα μέσα στην ημέρα σου, ώστε ο οργανισμός σου να ξέρεις τις συνήθειές του. Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να μην παραλείπεις το πρωινό, αφού είναι η κινητήριος δύναμη για να ξεκινήσει το σώμα σου να κάνει καύσεις και να παράγει ενέργεια. Παράλληλα, καλό θα είναι να τρως ελαφριά το βράδυ και όχι ακριβώς πριν πέσεις για ύπνο. - Μην μένεις νηστικός/ή!
Οι εξαντλητικές δίαιτες μπορεί να σε κάνουν να πιστεύεις ότι χάνεις βάρος. Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Το διάστημα που μένεις χωρίς φαγητό εξαντλείς τον οργανισμό σου και χάνεις μυϊκή μάζα και υγρά, τα οποία θα επανέλθουν με το που ξαναρχίσεις να τρως φυσιολογικά. Παράλληλα, σε τέτοιες καταστάσεις το σώμα προσπαθεί να προστατευτεί και μαζεύει αποθέματα λίπους. Με λίγα λόγια, ό,τι και να φας ακόμα και αν είναι ελάχιστο, θα μετατραπεί σε λίπος. Τα αυξημένα επίπεδα λίπους θα μειώσουν τον μεταβολισμό σου, ενώ τα συχνά σκαμπανεβάσματα στο βάρος θα τον επιβραδύνουν ακόμα περισσότερο. - Κινήσου περισσότερο
Κυρίως όσοι εργαζόμαστε σε γραφείο, η καθιστική ζωή είναι μεγάλο μέρος της ημέρας μας. Η τακτική άσκηση, έστω και με μισή ώρα την ημέρα, μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα τόσο στην υγεία σου όσο και στην αύξηση του μεταβολικού ρυθμού. Για να δεις το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα καλό θα είναι να συνδυάσεις την αερόβια άσκηση με ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης. - Κοιμήσου καλά!
Όταν το σώμα σου είναι εξαντλημένο, είναι δύσκολο να εκτελέσει τις λειτουργίες που χρειάζεται για να πάρει ενέργεια, δηλαδή, να κάψει λίπος. Για τον λόγο αυτό ζητάει την πιο «εύκολη» λύση, που είναι να σε κάνει να πεινάς και να πάρεις έτοιμο τον υδατάνθρακα. Μάντεψε τι σημαίνει αυτό! - Επισκέψου τον γιατρό σου!
Όπως παρατήρησες και παραπάνω, τα περισσότερα βήματα για να διατηρήσεις τον μεταβολισμό σου σε ικανοποιητικούς ρυθμούς είναι απλά. Ωστόσο, αν βλέπεις ότι εξακολουθείς να δυσκολεύεσαι να χάσεις βάρος, επισκέψου τον γιατρό σου και κάνε τις κατάλληλες εξετάσεις ώστε να σιγουρευτείς πως δεν χρειάζεται να ρυθμίσεις κάποια από τις ορμόνες σου.
Μην ξεχνάς ότι οι συνήθειες είναι ίδιες, αλλά ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός!