Το ξύλο είναι ένα οργανικό υλικό που μας το δίνει απλόχερα η φύση. Από την αρχή της ιστορίας του ο άνθρωπος χρησιμοποίησε το ξύλο. Αρχικά για να ζεσταθεί καίγοντάς το και αργότερα για να φτιάξει αντικείμενα και εργαλεία που τον βοηθούσαν στην καθημερινότητά του. Στις πρώτες κοινωνίες το ξύλο χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Κυρίως, για την κατασκευή πλήθους χρηστικών και μη αντικειμένων, από σπίτια και φράκτες μέχρι έπιπλα και έργα τέχνης.
Το ξύλο ως υλικό έχει αμέτρητα πλεονεκτήματα. Καταρχήν μπορεί να καλλιεργηθεί από τον άνθρωπο και θεωρείται ανανεώσιμη πρώτη ύλη. Υπάρχει σε διάφορα χρώματα ανάλογα με το δένδρο από το οποίο προέρχεται, γεγονός που του δίνει μεγάλη αισθητική αξία. Οι άνθρωποι το προτιμούν για την «ζεστασιά» που προσδίδει σε ένα χώρο. Έχει πολύ μεγάλη αντοχή και σχετικά μικρό βάρος. Είναι άριστο δομικό και μονωτικό υλικό. Τέλος μπορεί να κατεργασθεί εύκολα και με πολύ χαμηλό κόστος.
Το ξύλο, εντούτοις, έχει δύο πολύ σημαντικά μειονεκτήματα. Πρώτον είναι εύφλεκτο και μπορεί σε περίπτωση πυρκαγιάς να καεί ολοκληρωτικά. Δεύτερον, προσβάλλεται από έντομα και μύκητες που μπορούν να υποβαθμίσουν την ποιότητά του μέχρι και να το καταστρέψουν ολοσχερώς.
Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθούμε λοιπόν στους ζωικούς εχθρούς του ξύλου και κυρίως στα έντομα που τρέφονται με το ξύλο. Θα αναλύσουμε τι ζημιές κάνουν, πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε την παρουσία τους και πώς μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε.
Το ξύλο στο σπίτι
Το ξύλο χρησιμοποιείται στις μέρες μας ευρέως ως οικοδομικό υλικό. Στο εξωτερικό και κυρίως στις σκανδιναβικές χώρες και τις ΗΠΑ πολλά σπίτια κατασκευάζονται εξολοκλήρου από ξύλο. Στην Ελλάδα όμως το ξύλο έχει επικρατήσει ώστε να χρησιμοποιείται στην κατασκευή πατώματος, ξύλινης σκεπής και κουφωμάτων (πόρτες και παράθυρα).
Το ξύλο όμως, πέρα από την χρήση του ως οικοδομικό υλικό έχει πολλές εφαρμογές στην κατασκευή επίπλων, όπως τραπέζια, καρέκλες, πάγκους, ντουλάπια κλπ.
Τι ζημιές μπορούν να προκαλέσουν τα έντομα στο ξύλο;
Τα ξυλοφάγα έντομα είναι αποδομητές οργανικής ύλης. Η φύση τα έφτιαξε ώστε να καταναλώνουν το άρρωστο και νεκρό ξύλο που βρίσκεται στα δάση. Ενώ λοιπόν ο ρόλος των ξυλοφάγων εντόμων στη φύση είναι πολύ ωφέλιμος, τα ίδια έντομα μέσα στο σπίτι μας μπορεί να γίνουν πολύ καταστρεπτικά. Αυτό γιατί τα ξυλοφάγα έντομα καταλαβαίνουν πως το ξύλο που βρίσκεται στα πατώματα, στις πόρτες και στην σκεπή του σπιτιού μας είναι νεκρό ξύλο και ιδανική τροφή για αυτά.
Τα ξυλοφάγα έντομα λοιπόν, ενώ υπάρχουν στη φύση για να τρώνε το ξύλο των νεκρών και άρρωστων δένδρων, προσάρμοσαν τον βιολογικό τους κύκλο ώστε να μπορούν να αναπαράγονται ταχύτατα και να καταστρέφουν το ξύλο που βρίσκεται μέσα στο σπίτι.
Ποια έντομα προσβάλουν το ξύλο;
Τα έντομα που μπορούν να προσβάλουν το ξύλο ανήκουν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τα σαράκια και τους τερμίτες. Αυτά, απαντώνται τόσο στην νησιωτική όσο και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Γενικά μπορούμε να πούμε πως βρίσκονται παντού στην χώρα μας.
Τα σαράκια και οι τερμίτες είναι ξυλοφάγα έντομα και μπορούν να γίνουν πολύ καταστρεπτικά ζημιώνοντας την περιουσία μας. Είναι ικανά να καταστρέψουν ολοκληρωτικά ξύλινες κατασκευές στο σπίτι όπως πατώματα, σκεπές, ντουλάπες, κασώματα κ.ά. Ακόμα, κατασκευές εκτός σπιτιού όπως ξύλινες βάρκες, στύλους ρευματοδότησης, φράκτες, ξύλα στις σιδηροδρομικές γραμμές.
Επίσης, τα ξυλοφάγα έντομα στην χώρα μας δημιουργούν κάθε χρόνο μεγάλες οικονομικές ζημιές ιδιαίτερα σε παλιές κατοικίες και εξοχικά σπίτια.
Ζημιά στο ξύλο από τερμίτες
Οι τερμίτες ή αλλιώς λευκά μυρμήγκια είναι έντομα που ζουν σε οργανωμένες κοινωνίες. Έχουν πάντα μία βασίλισσα η οποία βρίσκεται καλά προστατευμένη στην φωλιά και πολλούς εργάτες και οπλίτες που την υπηρετούν. Οι τερμίτες προσβάλλουν το ξύλο δημιουργώντας γαλαρίες και θαλάμους μέσα σε αυτό αφήνοντας άθικτο το εξωτερικό του μέρος. Είναι έντομα φωτόφοβα και έχουν κρυπτικό τρόπο ζωής. Τρώνε το εσωτερικό του ξύλου και δεν κάνουν τρύπες στην εξωτερική επιφάνεια.
Έτσι λοιπόν η ζημιά στο ξύλο από τους τερμίτες δεν γίνεται αμέσως εμφανής. Τα συμπτώματα της προσβολής φαίνονται όταν η ζημιά έχει προχωρήσει και το ξύλο έχει ολοσχερώς καταστραφεί εσωτερικά. Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο είδη τερμιτών. Οι υπόγειοι τερμίτες (subterranean termites) και οι τερμίτες του ξηρού ξύλου (dry wood termites).
Υπόγειοι τερμίτες
Οι υπόγειοι τερμίτες είναι οι πιο καταστρεπτικοί. Η κοινωνία τους μπορεί να φτάσει τα δεκάδες χιλιάδες έως και εκατομμύρια άτομα. Η βασίλισσα των υπόγειων τερμιτών βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Οι εργάτες των υπόγειων τερμιτών κατασκευάζουν αγωγούς από χώμα και περιττώματα που ονομάζονται tubes.
Άλλο χαρακτηριστικό της προσβολής των υπόγειων τερμιτών είναι ότι μέσα στο φαγωμένο ξύλο υπάρχουν υπολείμματα χώματος από την δραστηριότητα των υπογείων τερμιτών. Οι υπόγειοι τερμίτες είναι πολύ διαδεδομένοι στην Ελλάδα. Μπορούν με τους αγωγούς που κατασκευάζουν να φτάσουν πολύ ψηλά σε ένα κτήριο ψάχνοντας να βρουν τροφή.
Τερμίτες ξηρού ξύλου
Οι τερμίτες του ξηρού ξύλου είναι λιγότερο καταστρεπτικοί από τους υπόγειους. Οι κοινωνίες τους αποτελούνται από εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες άτομα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως πρέπει να υποτιμήσουμε μία προσβολή από τερμίτες του ξηρού ξύλου. Οι τερμίτες του ξηρού ξύλου μπορούν μέσα σε μία πενταετία να καταναλώσουν μεγάλη ποσότητα ξύλου και να κάνουν ανεπανόρθωτες ζημιές σε πόρτες, πατώματα και σκεπές σπιτιών.
Το ξύλο που έχει προσβολή από τερμίτες ξηρού ξύλου είναι πεντακάθαρο εσωτερικά και δεν έχει ίχνη χώματος. Οι τερμίτες του ξηρού ξύλου δεν κάνουν tubes. Παράγουν όμως τα χαρακτηριστικά κίτρινα περιττώματα σαν μπαλάκια που απορρίπτουν εκτός του προσβεβλημένου ξύλου. Για την προσβολή από τους τερμίτες του ξηρού ξύλου δεν είναι απαραίτητη η επαφή του ξύλου με το έδαφος.
Σμηνουργία τερμιτών
Η σμηνουργία των τερμιτών είναι χαρακτηριστικό μιας μακροχρόνιας προσβολής από τους τερμίτες. Όλα τα είδη των τερμιτών την άνοιξη και το φθινόπωρο κάνουν σμηνουργίες, δηλαδή από την μητρική φωλιά εξέρχονται πτερωτά αναπαραγωγικά άτομα που καλούνται να δημιουργήσουν νέες φωλιές επεκτείνοντας έτσι την προσβολή.
Ο διαχωρισμός των υπόγειων τερμιτών από τους τερμίτες του ξηρού ξύλου μπορεί να γίνει με απόλυτη ακρίβεια παρατηρώντας τα πτερωτά άτομα σε στερεοσκόπιο. Οι διαφορές μεταξύ των υπόγειων τερμιτών και των τερμιτών του ξηρού ξύλου δεν μπορούν να γίνουν διακριτές μέσω της σύγκρισης εργατών ή οπλιτών και είναι εμφανείς μόνο στα πτερωτά αναπαραγωγικά άτομα.
Οι σμηνουργίες των τερμιτών πολλές φορές συγχέονται με σμηνουργίες μυρμηγκιών μιας και τα πτερωτά αναπαραγωγικά άτομα των τερμιτών μοιάζουν πολύ με πετρωτά μυρμήγκια. Αν δείτε μυρμήγκια με φτερά μέσα στο σπίτι σας τότε είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για προσβολή από τερμίτες.
Ζημιά στο ξύλο από σαράκι
Το σαράκι είναι μία εμπειρική κοινή ονομασία με την οποία χαρακτηρίζουμε πολλά είδη εντόμων σκαθαριών που προσβάλουν το ξύλο. Τα σκαθάρια αυτά, ή αλλιώς σκαραβαίοι, γεννάνε τα αυγά τους επάνω στην επιφάνεια του ξύλου και κυρίως σε σχισμές ή οπές. Από τα αυγά εξέρχεται η προνύμφη των σκαθαριών η οποία έχει συνήθως λευκό χρώμα και μοιάζει με σκουλήκι. Η προνύμφη εισέρχεται στο εσωτερικό του ξύλου δημιουργώντας γαλαρίες.
Σε αντίθεση με τους τερμίτες το σαράκι κάνει τρύπες στην εξωτερική επιφάνεια του ξύλου από την οποία πέφτει λευκή σκόνη που είναι τα περιττώματα της προνύμφης. Η λευκή σκόνη που πέφτει από τρύπες στο ξύλο είναι ξεκάθαρη απόδειξη προσβολής από ξυλοφάγα έντομα σαράκια. Η προνύμφη μετά από ένα ή περισσότερα έτη, νυμφώνεται σε κουκούλι. Μέσα στο κουκούλι διενεργείται η μεταμόρφωση της προνύμφης σε ακμαίο σκαθάρι.
Από το κουκούλι εξέρχεται το ακμαίο σκαθάρι αρσενικό ή θηλυκό και μετά το ζευγάρωμα το θηλυκό εναποθέτει αυγά σε υγιές ξύλο επεκτείνοντας έτσι την προσβολή.
Πώς να αντιμετωπίσω τα ξυλοφάγα έντομα;
Η αντιμετώπιση μίας προσβολής από ξυλοφάγα έντομα προϋποθέτει την σωστή ταυτοποίηση του ξυλοφάγου εντόμου. Με άλλα λόγια η αντιμετώπιση μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το είδος του εντόμου που τρώει το ξύλο στο σπίτι μας. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε πως η σωστή συντήρηση του ξύλου με εγκεκριμένα υλικά του δίνει μακροζωία.
Αντίθετα, ξύλο που δεν συντηρείται σωστά ή δεν έχει δεχτεί την κατάλληλη επεξεργασία από το εργοστάσιο παραγωγής είναι περισσότερο εκτεθειμένο σε προσβολές από ξυλοφάγα έντομα.
Εφαρμογές απεντόμωσης για τερμίτες
Ανάλογα με το είδος του τερμίτη που έχει προσβάλει την ξυλεία του σπιτιού μας θα πρέπει να κάνουμε την αντίστοιχη εφαρμογή απεντόμωσης.
Για τους υπόγειους τερμίτες προτείνεται η εφαρμογή εντομοκτόνου σε τρύπες που ανοίγονται στο έδαφος και στους εξωτερικούς τοίχους του σπιτιού. Έτσι θα δημιουργηθεί μία ασπίδα (shield) στην περίμετρο της βάσης του σπιτιού. Επίσης, υπάρχουν εξειδικευμένα εντομοκτόνα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν.
Για ξηρού ξύλου, αφού βρούμε το ακριβές σημείο που βρίσκεται η βασίλισσα μέσα στο ξύλο, θα πρέπει να γίνει εξειδικευμένη απεντόμωση στο σημείο της φωλιάς. Αν στο σπίτι υπάρχουν πολλές βασίλισσες και πολλές φωλιές αντίστοιχα τότε κάτω από προϋποθέσεις μπορεί να διενεργηθεί εξειδικευμένος υποκαπνισμός με αέριο εντομοκτόνο.
Εφαρμογές απεντόμωσης για σαράκι
Για το σαράκι υπάρχουν πολλές μέθοδοι καταπολέμησης. Υπάρχουν στο εμπόριο ειδικά προϊόντα με τα οποία μπορούμε να εμποτίσουμε το ξύλο και να απαλλαγούμε από το σαράκι ενώ ταυτόχρονα θα το προστατέψουμε από μελλοντικές προσβολές.
Σε περίπτωση όμως, που υπάρχει σαράκι σε σημεία του σπιτιού όπου δεν μπορεί να γίνει τέτοια εργασία όπως για παράδειγμα μέσα στην σκεπή ή κάτω από το πάτωμα η λύση του υποκαπνισμού, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, μπορεί να είναι μονόδρομος.
Με τον υποκαπνισμό στο σπίτι διοχετεύεται αέριο το οποίο μπορεί να διαπερνά το ξύλο και να θανατώνει τα έντομα σαράκια σε όλες τις μορφές τους, δηλαδή αυγά, προνύμφες και ακμαία. Αυτό σημαίνει πως μετά τον υποκαπνισμό θα έχει θανατωθεί το 100% του πληθυσμού των ξυλοφάγων εντόμων που μπορεί να βρίσκονται σε ένα χώρο, δίνοντας οριστική λύση στο πρόβλημα.
Το ξύλο είναι υλικό της φύσης συνεπώς μπορεί κάτω από ιδανικές συνθήκες να προσβληθεί από έντομα. Εφόσον το ξύλο σε ένα σπίτι είναι κατεστραμμένο από ξυλοφάγα έντομα συνίσταται η άμεση αποξήλωση και καταστροφή του ώστε να μην αποτελεί εστία μόλυνσης για τα νέα ξύλα.
Η καταπολέμηση των εντόμων που καταστρέφουν τον ξύλο πολλές φορές είναι μία δύσκολη εργασία που απαιτεί εμπειρία και επαγγελματισμό. Εφόσον πρόκειται να κάνεις απεντόμωση στο σπίτι σου, επίλεξε να γίνει από εξειδικευμένη εταιρεία με αδειοδότηση όπως ορίζουν τα διεθνή πρότυπα και η νομοθεσία. Ζήτησε από τον επαγγελματία που θα αναλάβει την εργασία αποκατάστασης και απεντόμωσης να σου δώσει εγγύηση οριστικής απαλλαγής από τα ξυλοφάγα έντομα. Επίσης ζήτησέ του να σας παραδώσει πιστοποιητικό απεντόμωσης υπογεγραμμένο από υπεύθυνο γεωτεχνικό επιστήμονα. Επάνω στο πιστοποιητικό θα πρέπει να αναγράφεται το όνομα της εταιρείας και ο αριθμός της άδειάς της από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Κλείσε τώρα προσφορά για απεντόμωση χώρου, από πιστοποιημένους επαγγελματίες
